Dlaczego nigdy nie realizuję swoich planów?

W dzisiejszym zabieganym świecie, pełnym planów, celów i wyzwań wielu z nas doświadcza pewnego zjawiska, które może stanowić poważną przeszkodę na drodze do sukcesu – prokrastynacji. A jak już wiesz z poprzednich wpisów, odkładanie ważnych rzeczy do zrobienia na wieczne nigdy może wyjść Ci bokiem.

Jeśli jednak jesteś na tym blogu pierwszy raz to już spieszę z wyjaśnieniem i/lub przypomnieniem, o co tyle hałasu. Jakaś tam prokrastynacja, albo coś? No to uwaga! Jest to skomplikowany mechanizm, który obejmuje odkładanie zadań na później, często z powodu braku motywacji, obaw przed porażką lub wręcz z lenistwa. Tak mówi nie tylko definicja, ale również obiegowa opinia na temat tej ważnej sprawy.

Wnikliwy czytelnik tego bloga zauważy, że z tym lenistwem to nie zawsze jest prawda. Czasami dzieje się po prostu tak, że zadania nas przerastają i po prostu nie jesteśmy w stanie ich wykonać. A z zewnątrz wygląda to jakbyśmy jedynie marzyli o leżeniu brzuchem do góry.

Jestem pewna, że w tym momencie zapytasz: „Dlaczego tak często unikamy realizacji naszych planów i jakie konsekwencje ze sobą to niesie?” Nooo, kolego/koleżanko! Dotknęliśmy grubej sprawy, dlatego przyjrzyjmy się temu zagadnieniu bliżej.

Prokrastynacja to Twój największy wróg

Prokrastynacja, znana również jako choroba przekładania, stanowi jeden z najczęstszych problemów w dzisiejszym społeczeństwie. Czym tak naprawdę jest prokrastynacja? To nie tylko zwyczajne lenistwo czy brak samodyscypliny. To zjawisko, które może wynikać z różnych czynników, takich jak brak motywacji, strach przed niepowodzeniem, czy też po prostu niezdolność do podjęcia decyzji. Jest to swoiste unikanie odpowiedzialności, które może prowadzić do poważnych konsekwencji zarówno dla psychiki, jak i życia zawodowego.

Podejrzewam, że już z tej krótkiej definicji możesz zauważyć, że wywołałeś/aś na ring naprawdę twardego zawodnika. No, ale jak się domyślasz, to jeszcze nie koniec, dlatego idziemy dalej.

Aby zrozumieć głębsze mechanizmy prokrastynacji, warto przyjrzeć się nie tylko jej powodami, ale także temu, jakie procesy zachodzą w naszej psychice. Prokrastynacja często wiąże się z naszymi mechanizmami obronnymi. Unikamy trudnych zadań, aby nie musieć się zmierzyć z możliwą porażką. Strach przed oceną innych, a także strach przed samym sobą, stanowią barierę, którą staramy się obejść. Długotrwała prokrastynacja może prowadzić do tzw. „samosabotażu”, czyli celowego uniemożliwiania sobie osiągnięcia sukcesu.

Powody odkładania na później

Główne przyczyny prokrastynacji są zróżnicowane i wielowymiarowe. Jednym z kluczowych powodów jest brak jasno określonych celów. Kiedy nie widzimy klarownego obrazu tego, do czego dążymy, łatwo jest oddać się zwlekaniu. Dodatkowo, obawa przed porażką jest powszechnym motorem prokrastynacji. Ludzie boją się niepowodzeń, a odłożenie zadań na później staje się rodzajem zabezpieczenia przed możliwym niepowodzeniem.

Lenistwo to kolejny czynnik sprzyjający prokrastynacji. Odkładanie trudnych zadań na później staje się formą natychmiastowej gratyfikacji, która jednak w dłuższej perspektywie może prowadzić do problemów. I jestem pewna, że każdy z nas, jak tu czyta te słowa, w pewnym sensie padł ofiarą prokrastynacji z powodu niechcieja (pamiętasz tę postać z Gangu Słomy? Chłopaki hulają aż miło). Te wszystkie: „A dobra, jutro to zrobię” to jest właśnie to! Potem budzisz się za pięć dwunasta (u mnie się tak mówiło, nie wiem, czy u Ciebie też) i stoisz w tej kolejce na pocztę, żeby wysłać PITa na ostatni moment, żeby nie wlepili Ci kary w urzędzie skarbowym. Tak, tak. To jest właśnie taka sytuacja.

Czy mogę wskazać jeszcze jeden powód? Tak. Jest nim brak umiejętności zarządzania stresem i to czasem może również przyczynić się do prokrastynacji. Chodzi w skrócie o to, że gdy zadania się kumulują, a czas biegnie, stres może Cię paraliżować, sprawiając, że unikasz zadań, zamiast się nimi zająć.

Społeczeństwo, w którym funkcjonujemy, także pełni istotną rolę w naszych nawykach prokrastynacyjnych. Kultura sukcesu i presja społeczna mogą generować dodatkowy stres, co skutkuje naszym zwyczajem unikania trudności. Często porównujemy się z innymi, co może prowadzić do utraty pewności siebie i wywoływać niezdrową konkurencję zamiast współpracy.

Skutki nie realizowania planów

Podzielmy sobie tę część na dwa elementy. Pominę tutaj kwestie związane z tym, co dzieje się w życiu zawodowym, bo wszyscy wiemy, jak to wygląda. Te pożary niemalże nie do ugaszenia, zawalone deadline`y, sto zadań naraz, itp. Skupimy się za to na skutkach psychicznych, czyli mówiąc w skrócie: co prokrastynacja może Ci zrobić w głowę, oraz skutkach wizerunkowych.

Konsekwencje dla naszej psychiki:

Brak zdolności do zrealizowania własnych celów i planów wpływa negatywnie na nasze samopoczucie psychiczne.
Powtarzające się niepowodzenia mogą prowadzić do spadku poczucia własnej wartości, a nawet do depresji.
Stale unikamy wyzwań, co tworzy błędne koło negatywnych emocji i może doprowadzić do chronicznego niezadowolenia z własnego życia.

Konsekwencje dla wizerunku:

Niezrealizowane cele mogą wpływać negatywnie na naszą reputację w środowisku zawodowym i społecznym.
Ludzie zaczynają postrzegać nas jako niekonsekwentnych, niepewnych siebie, co może prowadzić do utraty zaufania.
Bez osiągnięć trudno jest budować pozytywny wizerunek, co ma znaczący wpływ na naszą karierę i relacje z otoczeniem.

Prokrastynacja, gdy staje się utrwalonym wzorcem zachowań, przynosi ze sobą długoterminowe skutki. Nie tylko ogranicza nasz rozwój osobisty i zawodowy, ale także może prowadzić do utraty szans życiowych. Niezrealizowane projekty, niepodjęte wyzwania – to wszystko może generować żal i rozczarowanie, a w skrajnych przypadkach nawet doprowadzić do syndromu bezsensu życia.

Jak przełamać prokrastynację

W jaki sposób możesz pokonać w sobie niechęć do wykonywania zadań? Oto kilka wskazówek. Zapoznaj się z nimi:

Ustal konkretne cele – kluczem do przełamania prokrastynacji jest określenie konkretnych celów. Podziel je na mniejsze kroki, co sprawi, że zadania staną się bardziej przystępne i łatwiejsze do zrealizowania. Pamiętaj jednak, żeby tych kroków nie było też zbyt wiele, bo ich ilość może zadziałać odwrotnie, czyli zniechęcą Cię do podjęcia działania.
Znajdź motywację – zastanów się głęboko, dlaczego te cele są dla Ciebie ważne. Znalezienie silnej motywacji może stać się kluczem do pokonania prokrastynacji.
Zarządzaj czasem- skuteczne zarządzanie czasem to klucz do zwycięstwa nad prokrastynacją. Planuj swoje zadania, trzymaj się harmonogramu, unikaj przeciążania się obowiązkami, ale również nie pozwól sobie na nadmierną relaksację. A nawet inaczej, wpisz sobie w grafik czas na odpoczynek i bezwzględnie się tego planu trzymaj.
Zwróć się o pomoc – nie wstydź się prosić o pomoc. Czasem wsparcie innych może dostarczyć niezbędnej motywacji. Poszukaj mentorów lub osób, które osiągnęły sukces w dziedzinie, która Cię interesuje. Jeśli jesteś w takiej sytuacji, zapraszam Cię na konsultacje.

Skutki długotrwałej prokrastynacji, czyli kiedy zaniedbywanie staje się stylem życia

Aby skutecznie pokonać prokrastynację, konieczne jest zastosowanie strategii, które pomogą nam przełamać bariery psychiczne i zacząć działać.

Strategia SMART: Określanie celów zgodnie z zasadą SMART (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound) pozwala na bardziej precyzyjne wyznaczanie ścieżki do osiągnięcia sukcesu.
Techniki zarządzania czasem: Skuteczne planowanie czasu obejmuje nie tylko harmonogramowanie zadań, ale także umiejętne wyznaczanie priorytetów. Warto zastanowić się nad technikami takimi jak metoda Pomodoro czy Matryca Eisenhowera.
Psychologiczna autoregulacja: Rozwój umiejętności psychologicznej autoregulacji pozwala na skuteczniejsze radzenie sobie ze stresem i pokonywanie trudności. Ćwiczenia mindfulness czy techniki relaksacyjne mogą wspomóc ten proces.
Poszukiwanie mocy w porażkach: Zamiast bać się porażek, warto spojrzeć na nie jako na kroki do sukcesu. Zrozumienie, że każda porażka to cenna lekcja, może zmienić nasze podejście do trudności.

Proaktywne działanie to klucz do wszelkich zmian

Ostatecznym kluczem do przełamania prokrastynacji jest proaktywne działanie. Warto przestać czekać na odpowiedni moment czy doskonałe warunki i zacząć działać teraz. Nawet małe kroki prowadzą do zmiany nawyków. Również budowanie wsparcia społecznego, dzielenie się swoimi planami z innymi i proszenie o odpowiedzialność może znacząco zwiększyć szanse na sukces.

Na koniec chciałabym zauważyć, że prokrastynacja to nie tylko zwykłe lenistwo czy brak samodyscypliny. To złożone zjawisko, które może mieć poważne konsekwencje dla Twojego życia psychicznego i społecznego. Przełamanie tego nawyku wymaga zrozumienia własnych motywacji, określenia celów oraz skoncentrowania się na skutecznych strategiach zarządzania czasem. Warto podjąć wysiłek w pokonaniu prokrastynacji, aby zacząć efektywniej kierować swoim życiem i dążyć do spełnienia swoich celów.

Cóż to by chyba było na tyle dzisiaj. Spotykamy się za niedługo!

Pozdrawiam,

Ania